دامداری یکی از مهم‌ترین پایه‌های اقتصادی و اجتماعی شهرکرد است؛ جایی که سنت دیرینه دامپروری با ظرفیت‌های طبیعی و اقلیمی منطقه پیوند خورده و به یکی از اصلی‌ترین فعالیت‌های تولیدی تبدیل شده است. وجود مراتع گسترده، تجربه نسل‌های مختلف دامداران و شکل‌گیری واحدهای صنعتی و نیمه صنعتی موجب شده این حوزه نقشی اساسی در اشتغال، تولید گوشت و شیر و رونق صنایع وابسته داشته باشد. در این مقاله، با نگاهی جامع و ساختاریافته، دامداری های شهرکرد را بررسی کرده و در کنار آن به نقش اقتصادی، تحول صنعتی، چالش‌ها و فرصت‌های توسعه دامپروری در این شهرستان می‌پردازیم.
لیست جامع دامداری های شهرکرد
شهرکرد به عنوان یکی از قطب‌های مهم دامپروری در غرب ایران شناخته می‌شود. اقلیم مناسب، مراتع غنی و تجربه طولانی دامداران باعث شده این منطقه سهم قابل‌توجهی در تولید گوشت، شیر و سایر فرآورده‌های دامی داشته باشد. در ادامه، فهرستی از معتبرترین و فعال‌ترین دامداری‌های شهرکرد ارائه شده است تا بتوانید با توجه به نیاز خود، مناسب‌ترین مجموعه را انتخاب کنید و خرید دام، شیر خام، گوشت یا سایر خدمات دامپروری را با اطمینان بیشتری دریافت نمایید.
| نام دامداری | شماره تماس | ساعت کاری | آدرس |
| شرکت شیر و گوشت زاگرس شهرکرد | ۰۳۸۳۲۳۲۸۰۰۱ | ۱۹ الی ۸ | استان چهار محال و بختیاری، شهر کرد، کیلومتر ۱۰ جاده شهر کرد به سامان |
| تولیدی شیر و گوشت فرهاد عبدالهی | ۰۹۱۳۳۸۱۱۹۷۵ | ۲۰ الی ۸ | استان چهار محال و بختیاری، شهرستان شهرکرد، خیابان یکصد و بیست و چهارم،خیابان قلنگان |
| گاوداری احمدزاده | ۰۹۱۳۱۸۳۵۸۱۹ | ۱۷ الی ۷ | استان چهار محال و بختیاری، شهرستان شهرکرد،خیابان شهید احمدی |
| دامداری کربلایی حیدر براتیان دهکردی | ۰۹۱۳۷۳۴۴۵۷۵ | ۱۷ الی ۸ | استان چهار محال و بختیاری، شهرستان شهرکرد،جاده هفشجان |
| گاوداری جواد مجیدی | ۰۹۱۳۶۷۳۲۰۵۳ | ۱۹ الی ۸ | استان چهار محال و بختیاری، شهرستان شهرکرد، جاده شهرکرد به هفشجان |
| دامداری و پرورش گاو وگوساله گوشتی حسینی | ۰۹۱۳۱۸۱۴۷۱۷ | ۱۷ الی ۸ | استان چهار محال و بختیاری، شهرستان شهرکرد، بزرگراه هفشجان |
| گاوداری شهرام علیدادی | ۰۹۱۳۱۸۴۱۵۲۸ | ۱۸ الی ۸ | استان چهار محال و بختیاری، شهر کرد، خیابان شهرکرد |
شرکت شیر و گوشت زاگرس شهرکرد
شرکت شیر و گوشت زاگرس شهرکرد یکی از بزرگ‌ترین و شناخته شده‌ترین واحدهای دامپروری و تولید محصولات دامی در استان چهارمحال و بختیاری است که با تمرکز بر پرورش گاو شیری و فرآوری محصولات لبنی و گوشتی، نقش قابل‌توجهی در تأمین بازارهای محلی و منطقه‌ای دارد. این مجموعه صنعتی با ظرفیت چند‌هزار رأسی گله و زیرساخت‌های تولید و بسته‌بندی، به عنوان یک بازیگر مهم در زنجیره ارزش دامپروری استان شناخته می‌شود. زاگرس شهرکرد علاوه بر تولید شیر خام و گوشت، در توسعه زیرساخت‌های مرتبط مانند مزرعه‌های پرورش، مراکز جمع‌آوری شیر و واحدهای بسته‌بندی نیز سرمایه‌گذاری کرده است؛ این رویکرد یکپارچه‌سازی تولید تا عرضه را تقویت کرده و کیفیت محصول نهایی را بهبود بخشیده است.
- آدرس: استان چهار محال و بختیاری، شهر کرد، کیلومتر ۱۰ جاده شهر کرد به سامان
- تلفن: ۰۳۸۳۲۳۲۸۰۰۱
- ساعت کار: ۱۹ الی ۸
تولیدی شیر و گوشت فرهاد عبدالهی
یکی از مراکز دامداری در شهر کرد، تولیدی شیر و گوشت فرهاد عبدالهی است. تولیدات دامی این مجموعه در بهترین کیفیت و قیمت مناسب به بازار عرضه می‌شود. این مجموعه علاوه بر تولید شیر، در تهیه و عرضه گوشت دام هم فعال است.
- آدرس: استان چهار محال و بختیاری، شهرستان شهرکرد، خیابان یکصد و بیست و چهارم، خیابان قلنگان
- تلفن: ۰۹۱۳۳۸۱۱۹۷۵
- ساعت کار: ۲۰ الی ۸
گاوداری احمدزاده
گاوداری احمدزاده، واقع در خیابان شهید احمدی شهرستان شهرکرد، از مراکز دامداری قدیمی این شهر محسوب می‌شود که نقش مهمی در تأمین نیاز بازار محلی و همچنین استان‌های همسایه دارد.
- آدرس: استان چهار محال و بختیاری، شهرستان شهرکرد، خیابان شهید احمدی
- تلفن: ۰۹۱۳۱۸۳۵۸۱۹
- ساعت کار: ۱۷ الی ۷
دامداری کربلایی حیدر براتیان دهکردی
از دیگر مراکز مهم دامداری در شهر کرد است که نقش مهمی در تأمین محصولات دامی مورد نیاز در شهر کرد و سایر شهرهای استان ایفا می‌کند و توانسته نظر مشتریان را به خود جلب نماید.
- آدرس: استان چهار محال و بختیاری، شهرستان شهرکرد، جاده هفشجان
- تلفن: ۰۹۱۳۷۳۴۴۵۷۵
- ساعت کار: ۱۷ الی ۸
گاوداری جواد مجیدی
این گاوداری در جاده شهرکرد به هفشجان واقع شده و یکی از شناخته شده‌ترین مجموعه‌های فعال در زمینه گاوداری در شهرستان شهر کرد محسوب می‌شود که نقش مهمی در تامین بازار محصولات دامی در منطقه دارد.
- آدرس: شهرستان شهرکرد، جاده شهرکرد به هفشجان
- تلفن: ۰۹۱۳۶۷۳۲۰۵۳
- ساعت کار: ۱۹ الی ۸
دامداری و پرورش گاو و گوساله گوشتی حسینی
دامداری حسینی در بزرگراه هفشجان در شهرکرد قرار گرفته است. این مجموعه در زمینه پرورش و فروش گاو و گوساله گوشتی فعالیت مهمی در شهرکرد و استان چهار محال و بختیاری دارد.
- آدرس: استان چهار محال و بختیاری، شهرستان شهرکرد، بزرگراه هفشجان
- تلفن: ۰۹۱۳۱۸۱۴۷۱۷
- ساعت کار: ۱۷ الی ۸
گاوداری شهرام علیدادی
گاوداری شهرام علیدادی یک مجموعه مهم و خوشنام گاوداری در شهرکرد می‌باشد که طی سالها فعالیت خود نقش مهمی در رفع نیازهای بازار استان ایفا کرده و موفق به ایجاد شبکه محلی و منطقه‌ای منظم و قوی شده است.
- آدرس:استان چهار محال و بختیاری شهر کرد، خیابان شهر کرد
- تلفن: ۰۹۱۳۱۸۴۱۵۲۸
- ساعت کار: ۱۸ الی ۸
نقش دامداری در اقتصاد شهرکرد
دامداری در شهرکرد یکی از مهم‌ترین پایه‌های اقتصاد منطقه به حساب می‌آید و از گذشته تا امروز، سهم قابل‌توجهی در تأمین معیشت خانوارهای روستایی و حتی جریان اقتصادی شهری داشته است. تنوع اقلیمی، مراتع مناسب و تجربه نسل‌به‌نسل دامپروران باعث شده این حوزه همچنان یکی از موتورهای محرک اقتصاد محلی باشد.
وضعیت دام سبک و سنگین در شهرستان
فعالیت دامداری‌ها در شهرکرد به صورت متنوع بوده و ترکیبی از دام سبک مانند گوسفند و بز، و دام سنگین مثل گاوهای شیری و گوشتی را شامل می‌شود. موقعیت جغرافیایی شهرستان، آب‌وهوای کوهستانی و دسترسی به مراتع نیمه‌کوهستانی باعث شده پرورش دام سبک سهم قابل‌توجهی در تولیدات دامی داشته باشد. در سال‌های اخیر، بسیاری از واحدها به سمت ایجاد آغل‌های مکانیزه و جایگزینی نژادهای پربازده مانند رومانوف، مهربان و سمینتال حرکت کرده‌اند تا بازدهی گوشت و شیر افزایش پیدا کند. در کنار این تحولات، دام سنگین نیز جایگاه مهمی دارد و گاوداری‌های شیری بخش عمده‌ای از شیر خام شهرکرد را تأمین می‌کنند. افزایش بهره‌وری در واحدهای گاوداری با استفاده از خوراک‌های بهینه، سیستم‌های مدیریت دام و کنترل بهداشت، موجب شده تولید شیر و گوشت در سال‌های اخیر روند صعودی داشته باشد.
سهم تولید شیر و گوشت در اقتصاد محلی
دامداری در شهرکرد علاوه بر آنکه تأمین‌کننده بخش مهمی از گوشت قرمز و لبنیات استان است، به عنوان یکی از صنایع درآمدزا نقش مهمی در جریان نقدینگی محلی دارد. برخی آمارهای منطقه‌ای نشان می‌دهد که بیش از نیمی از شیر تولیدی در استان از شهرستان شهرکرد تأمین می‌شود. گوشت قرمز نیز به واسطه پرورش دام‌های سنگین و سبک، سهم قابل‌توجهی در عرضه محلی و حتی خارج از استان دارد. در حالت کلی موارد زیر را برای بیان سهم تولید شیر و گوشت دامداری‌های شهرکرد می‌توان درنظر گرفت:
- تولید شیر: عمدتاً از گاوداری‌های صنعتی و نیمه صنعتی
- تولید گوشت: ترکیبی از دام سبک کوهستانی و دام سنگین گوشتی
- زنجیره ارزش: نقش‌آفرینی واحدهای فرآوری، لبنیات، کشتارگاه‌ها و واحدهای بسته‌بندی
اشتغال زایی و نقش دامداری در معیشت روستایی
دامداری یکی از مهم‌ترین منابع درآمد خانوارهای روستایی شهرکرد است. بسیاری از روستاها با تکیه بر دام سبک، کسب‌وکارهای کوچک و خانوادگی را اداره می‌کنند و این موضوع موجب تثبیت جمعیت روستایی شده است. علاوه بر این، صنایع وابسته همانند خشک‌کن علوفه، کارگاه‌های لبنیات محلی، کارگران چوپانی، حمل‌ونقل دام و نهاده‌های دامی نیز فرصت‌های شغلی گسترده‌ای ایجاد کرده‌اند. به طور خلاصه نقش دامداری و انواع دام در اشتغال شهر کرد در جدول زیر نوشته شده است.
|
حوزه فعالیت |
میزان تاثیر در اشتغال |
| پرورش دام سبک |
بسیار زیاد |
|
گاوداری‌های شیری |
زیاد |
| زنجیره لبنیات و فرآوری |
متوسط تا زیاد |
|
خدمات مرتبط (دارو، واکسن، خوراک) |
قابل‌توجه |
تحول صنعتی و نوآوری در دامپروری شهرکرد
دامپروری شهرکرد در سال‌های اخیر وارد مرحله‌ای تازه و متفاوت از توسعه شده است؛ مرحله‌ای که در آن بسیاری از واحدهای دامی از شیوه‌های سنتی فاصله گرفته و به سمت ساختارهای نیمه صنعتی و کاملاً صنعتی حرکت کرده‌اند. این تحول نه تنها موجب افزایش چشمگیر بهره‌وری شده، بلکه هزینه‌های تولید را کاهش داده، کیفیت فرآوری محصولات را بهبود بخشیده و فرصت مدیریت علمی‌تر و دقیق‌تر گله‌ها را فراهم کرده است. علاوه بر این، دسترسی بهتر به بازارهای مصرف، امکان قراردادهای فروش منظم، استفاده از فناوری‌های نوین و برنامه‌ریزی بلندمدت برای توسعه واحدهای دامی نیز از پیامدهای مثبت این دگرگونی محسوب می‌شود.
از دامداری سنتی تا مجتمع های صنعتی
دامداری‌های سنتی که روزگاری قلب تولیدات دامی شهرکرد بودند، اکنون جای خود را به مجتمع‌های بزرگ و مدرن داده‌اند. این مجتمع‌ها با سیستم‌های مکانیزه، مدیریت تغذیه دقیق و کنترل بهداشتی پیشرفته فعالیت می‌کنند. در ادامه برخی تفاوت‌های شاخص میان دامداری سنتی و صنعتی در ادامه بیان شده‌اند:
- مدیریت خوراک در دامداری صنعتی به‌صورت فرمول‌بندی و برنامه‌ریزی‌شده
- کنترل بیماری‌ها بر پایه سیستم‌های نظارتی دامپزشکی
- افزایش تولید شیر و رشد وزنی دام‌ها به‌واسطه تجهیزات نوین
پروژه‌های اصلاح نژاد و افزایش بهره‌وری
یکی از مهم‌ترین جهش‌های دامداری در شهرکرد، اجرای طرح‌های اصلاح نژاد برای دستیابی به دام‌های پربازده است. ورود نژادهای شیری و گوشتی با تولید بالا، به دامداران کمک کرده است تا میزان تولید به ازای هر رأس دام افزایش یابد. همچنین، استفاده از روش‌های نوینی مانند تلقیح مصنوعی و انتخاب دام‌های مادر و پدر برتر، کیفیت محصولات دامی را ارتقا داده است.
استفاده از فناوری‌ها و هوشمندسازی در واحدها
هوشمندسازی دامداری در شهرکرد دیگر یک ایده آینده‌نگر نیست، بلکه در بسیاری از واحدهای صنعتی در حال اجراست. برخی از فناوری‌های رایج شامل موارد زیر می‌گردد:
- سیستم‌های اتوماسیون خوراک‌دهی
- مانیتورینگ سلامت دام به وسیله حسگرهای پوشیدنی
- نرم‌افزارهای مدیریت گله برای ثبت تولید، بیماری و رشد
- کنترل دما و تهویه هوشمند
این فناوری‌ها باعث کاهش خطای انسانی، کاهش تلفات و افزایش راندمان تولید شده‌اند.
چالش ها، فرصت ها و راهکارهای توسعه دامپروری
دامپروری شهرکرد با وجود ظرفیت‌های گسترده، با مجموعه‌ای از چالش‌ها و همزمان فرصت‌های مهم روبه‌روست. مدیریت درست این موارد می‌تواند مسیر رشد پایدار این صنعت را هموار کند و نقش آن را در اقتصاد منطقه پررنگ‌تر سازد.
مشکلات اصلی (علوفه، آب، هزینه‌ها)
بخش دامپروری در سال‌های اخیر تحت‌تأثیر محدودیت‌های اقلیمی و اقتصادی قرار گرفته است. کمبود بارش و کاهش منابع آبی، هزینه تولید علوفه را افزایش داده و وابستگی به خوراک وارداتی را بیشتر کرده است. این موضوع به ویژه برای دام سبک که وابستگی بیشتری به مراتع دارد، چالش‌زا است. همچنین افزایش هزینه‌های جانبی مانند واکسن، نیروی انسانی، تجهیزات و نگهداری واحدهای صنعتی، فشار مالی سنگینی به دامداران وارد می‌کند. چالش‌های اصلی دامداران عبارتند از:
- کاهش دسترسی به منابع علوفه‌ای و مرتعی
- افزایش قیمت خوراک دام و هزینه‌های تولید
- کمبود آب در بسیاری از روستاها و واحدهای صنعتی
- نوسانات بازار خرید شیر خام و گوشت
- مشکلات زیرساختی در حمل‌ونقل و شبکه توزیع
فرصت های سرمایه‌گذاری و زنجیره ارزش محلی
با وجود چالش‌ها، شهرکرد از ظرفیت‌های کم‌نظیری برای سرمایه‌گذاری در دامپروری برخوردار است. وجود واحدهای لبنی فعال، دسترسی به بازار مصرف گسترده، کیفیت بالای محصولات دامی و موقعیت جغرافیایی مناسب، این شهر را به قطب بالقوه دامپروری تبدیل کرده است. توسعه زنجیره ارزش محلی شامل تولید خوراک دام، فرآوری شیر، بسته‌بندی گوشت و تولید فرآورده‌های جانبی، می‌تواند اشتغال و سودآوری منطقه را چند برابر کند. بخش‌های دارای بیشترین ظرفیت سرمایه‌گذاری عبارتند از:
- ساخت واحدهای تولید خوراک کامل دام (TMR)
- توسعه سردخانه‌ها و واحدهای بسته‌بندی گوشت
- راه‌اندازی مراکز جمع‌آوری شیر مجهز
- پرورش نژادهای پربازده گوشتی و شیری
- ایجاد واحدهای دانش‌بنیان دامپروری
راهکارها و پیشنهادهای توسعه پایدار
برای تقویت و توسعه پایدار دامپروری شهرکرد می‌توان مجموعه‌ای از راهکارها را دنبال کرد. بهبود بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها نیازمند مدیریت علمی، استفاده از فناوری، و هماهنگی بیشتر میان دامداران و نهادهای مرتبط است. در این زمینه، راهکارهایی پیشنهاد می‌شوند که در ادامه مهم‌ترین آنها به صورت فهرست‌وار نوشته شده‌اند.
- توسعه کشت علوفه کم‌آب‌بر با روش‌های نوین آبیاری
- حمایت دولتی از واردات نهاده‌ها و کاهش نوسانات قیمت
- ایجاد بانک ژن و گسترش طرح‌های اصلاح نژاد
- افزایش آموزش‌های تخصصی برای دامداران
- استفاده از هوشمندسازی برای مدیریت دقیق گله
- ایجاد خوشه‌های دامپروری و تعاونی‌های بازاریابی
سخن پایانی
دامداری در شهرکرد هم یک شغل دیرینه و هم یک صنعت رو‌به‌رشد و اثرگذار بر اقتصاد منطقه است. از واحدهای سنتی گرفته تا مجتمع‌های صنعتی و هوشمند، هر یک بخشی از زنجیره تولید شیر و گوشت را شکل داده و در معیشت روستایی نقش کلیدی دارند. با وجود چالش‌هایی مانند کمبود علوفه و آب، فرصت‌های سرمایه‌گذاری گسترده، ظرفیت اصلاح نژاد، توسعه زیرساخت‌ها و فناوری‌های نوین می‌تواند آینده دامپروری این شهرستان را تضمین کند. بنابراین با برنامه‌ریزی علمی، حمایت‌های هدفمند و بهره‌گیری از روش‌های پایدار، امکان تبدیل شهرکرد به یکی از قطب‌های مهم دامپروری کشور بیش از هر زمان دیگری فراهم است.
